ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ (HOME BASED TELEWORKING)

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ (HOME BASED TELEWORKING) ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ/ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

               Τηλεργασία είναι ένας ευέλικτος τρόπος εργασίας χωρίς να κρίνεται απαραίτητη η φυσική παρουσία του εργαζόµενου στον εργασιακό χώρο καθ’ όλη την διάρκεια του ωραρίου του, καθώς µε την βοήθεια τεχνικών ηλεκτρονικής επεξεργασίας πληροφοριών και την χρήση τηλεπικοινωνιακού εξοπλισµού όπως για παράδειγµα τηλέφωνο, φαξ υπολογιστής µε σύνδεση στο δίκτυο, µπορεί να εξασφαλιστεί µια επιθυµητή ολοκλήρωση της εκάστοτε εργασίας του.(Hodson & Gordon , 1993)

               Το θεσμικό πλαίσιο για την τηλεργασία στην Ελλάδα αποτελεί το προσάρτημα στην Εθνική Γενική Συλλογή Σύμβαση Εργασίας 2006 - 2007 το οποίο έκτοτε αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της εκάστοτε ισχύουσας ΕΓΣΣΕ καθώς και οι διατάξεις που περιέχονται στο Ν. 3846/2010 «Εγγυήσεις για την εργασιακή ασφάλεια και άλλες διατάξεις».

               ΒΑΣΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑΣ

1.Ενημέρωση εργαζομένου: Ο εργοδότης όταν καταρτίζει σύμβαση εργασίας για Τηλεργασία, υποχρεούται να παραδίδει γραπτώς στον εργαζόμενο, μέσα σε οκτώ (8) ημέρες, το σύνολο των πληροφοριών που αναφέρονται στην εκτέλεση της εργασίας και ειδικότερα ως προς την ιεραρχική σύνδεση με τους προϊσταμένους του στην επιχείρηση, τα λεπτομερή καθήκοντα του, τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής, τον τρόπο μέτρησης του χρόνου εργασίας, την αποκατάσταση του κόστους που προκαλείται από την παροχή της (τηλεπικοινωνίες, εξοπλισμός, βλάβες συσκευών κλπ.). Αν στη σύμβαση περιέχεται συμφωνία για τηλε-ετοιμότητα ορίζονται τα χρονικά της όρια και οι προθεσμίες ανταπόκρισης του μισθωτού.

2. Δικαίωμα υπαναχώρησης του εργαζομένου: Αν κανονική εργασία μετατρέπεται σε Τηλεργασία, καθορίζεται στη συμφωνία αυτή μια περίοδος προσαρμογής τριών (3) μηνών, κατά την οποία οποιοδήποτε από τα μέρη, μετά από τήρηση προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, μπορεί να θέσει τέλος στην Τηλεργασία και ο μισθωτός να επιστρέψει στην εργασία του σε αντίστοιχη θέση με αυτήν που κατείχε.

3. Ανάληψη του κόστους της τηλεργασίας (εξοπλισμός κλπ.) από τον εργοδότη: Ο εργοδότης αναλαμβάνει σε κάθε περίπτωση το κόστος που προκαλείται στον μισθωτό από τη μορφή αυτή εργασίας και ειδικότερα των τηλεπικοινωνιών. Παρέχει στον μισθωτό τεχνική υποστήριξη για την παροχή της εργασίας του και αναλαμβάνει να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση της ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης. Η υποχρέωση αυτή αφορά και στις συσκευές που ανήκουν στον μισθωτό, εκτός εάν στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται διαφορετικά. Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη της χρησιμοποίησης του οικιακού χώρου εργασίας του μισθωτού.

4. Πληροφόρηση του εργαζομένου για τους εκπροσώπους του προσωπικού : Ο εργοδότης, το αργότερο μέσα σε δύο (2) μήνες από την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας, πληροφορεί γραπτώς τον τηλεργαζόμενο για το πρόσωπο και για τα στοιχεία επικοινωνίας των εκπροσώπων του προσωπικού στην επιχείρηση

5. Οικειοθελής χαρακτήρας τηλεργασίας: Η τηλεργασία έχει οικειοθελή χαρακτήρα για τους ενδιαφερόµενους, εργαζόµενο και εργοδότη, εκτός αντίθετης ρύθμισης που τυχόν περιέχουν οι Υπουργικές Αποφάσεις που θα εκδοθούν ενόψει των μέτρων για την αντιμετώπιση της διάδοσης του κορονοϊού. Αν η τηλεργασία δεν είναι µέρος της αρχικής περιγραφής της θέσης και αν ο εργοδότης κοινοποιήσει προσφορά τηλεργασίας, ο εργαζόµενος µπορεί να δεχθεί ή να αρνηθεί αυτή την προσφορά. Όταν ένας εργαζόµενος εκφράζει την επιθυµία για µια θέση τηλεργασίας, ο εργοδότης µπορεί να δεχθεί ή να αρνηθεί αυτό το αίτηµα. Η µετάβαση στην τηλεργασία από µόνη της δεν θίγει το καθεστώς απασχόλησης του τηλεργαζόµενου, µεταβάλλει µόνο τον τρόπο µε τον οποίο πραγµατοποιείται η εργασία..

6. Όμοια εργασιακά δικαιώματα με τους λοιπούς εργαζομένους: Όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας, οι τηλεργαζόµενοι απολαµβάνουν τα ίδια δικαιώµατα, που διασφαλίζονται από την ισχύουσα νοµοθεσία και τις συλλογικές συµβάσεις για συγκρίσιµους εργαζόµενους µέσα στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης.

7. Οργάνωση του χρόνου εργασίας από τον τηλεργαζόμενο: Ο τηλεργαζόµενος καθορίζει την οργάνωση του χρόνου εργασίας του µέσα στο πλαίσιο της ισχύουσας νοµοθεσίας, των συλλογικών συµβάσεων και των κανονισµών των επιχειρήσεων. Ο όγκος εργασίας και τα κριτήρια απόδοσης για τον τηλεργαζόµενο είναι αντίστοιχα προς εκείνα συγκρίσιµων εργαζοµένων που εργάζονται µέσα στις εγκαταστάσεις του εργοδότη. Ο εργοδότης διασφαλίζει τη λήψη µέτρων που προλαµβάνουν την αποµόνωση του τηλεργαζόµενου από το υπόλοιπο προσωπικό της επιχείρησης, δίνοντάς του τη δυνατότητα να συναντά τους συναδέλφους του σε τακτικά διαστήµατα και να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες που αφορούν την επιχείρηση.

8. Όμοια πρόσβαση σε κατάρτιση με τους λοιπούς εργαζομένους: Οι τηλεργαζόµενοι έχουν την ίδια πρόσβαση στην κατάρτιση και στις δυνατότητες επαγγελµατικής τους εξέλιξης µε τους συγκρίσιµους εργαζόµενους που απασχολούνται στις εγκαταστάσεις του εργοδότη. Υπόκεινται στις ίδιες πολιτικές αξιολόγησης µε τους άλλους εργαζόµενους. Οι τηλεργαζόµενοι δέχονται κατάλληλη κατάρτιση επικεντρωµένη στον τεχνικό εξοπλισµό που τίθεται στη διάθεση τους και στα χαρακτηριστικά αυτής της µορφής οργάνωσης της εργασίας. Ο επόπτης του τηλεργαζόµενου και οι άµεσοι συνάδελφοί του ενδέχεται να έχουν επίσης ανάγκη κατάρτισης γι΄αυτή τη µορφή εργασίας και τη διαχείρισή της.

9. Όμοια συλλογικά δικαιώματα: Οι τηλεργαζόµενοι έχουν τα ίδια συλλογικά δικαιώµατα µε τους εργαζόµενους στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. ∆εν µπορεί να υπάρξει κανένα εµπόδιο στην επικοινωνία τους µε τους εκπροσώπους των εργαζοµένων. Οι τηλεργαζόµενοι υπόκεινται στους ίδιους όρους άσκησης του δικαιώµατος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στα αντιπροσωπευτικά όργανα των εργαζόµενων εκεί όπου προβλέπονται. Οι τηλεργαζόµενοι προσµετρώνται για τον καθορισµό του συνολικού αριθµού των εργαζοµένων στην επιχείρηση ή εκµετάλλευση κάθε φορά που αυτός ο αριθµός λαµβάνεται υπ΄οψη για οποιαδήποτε λόγο στην εκάστοτε ισχύουσα νοµοθεσία. Το κατάστηµα της επιχείρησης από το οποίο εξαρτάται ο τηλεργαζόµενος για την άσκηση των συλλογικών δικαιωµάτων του προσδιορίζεται από την αρχή. Οι εκπρόσωποι των εργαζόµενων πληροφορούνται και γνωµοδοτούν για την εισαγωγή της τηλεργασίας όπως προβλέπουν οι διατάξεις περί σωµατείων και συνδικαλιστικών οργανώσεων του Ν.1264/1982 και συµβουλίων εργαζοµένων του Ν. 1767/1988 όπως εκάστοτε ισχύουν .

            ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑΣ

            Η τηλεργασία αποτελεί αναμφίβολα μία από τις σύγχρονες μορφές ευέλικτων εργασιακών σχέσεων, η οποία στη χώρα μας δεν έχει τύχει ευρείας εφαρμογής. Οι υπουργικές αποφάσεις που θα εκδοθούν στα πλαίσια των μέτρων περιορισμού διάδοσης του κορονοϊού, θα εξειδικεύσουν το έκτακτο πλαίσιο που θα τεθεί για τη μορφή αυτή παροχής εργασίας, ιδίως ως προς τον τρόπο και τη διάρκεια ισχύος του, αναγκαστικού ως φαίνεται, μέτρου

Η τυπική εφαρμογή του γενικώς ισχύοντος νομικού πλαισίου όσον αφορά στην τήρηση του ωραρίου εργασίας δεν μπορεί να ελεγχθεί πλήρως στην περίπτωση της τηλεργασίας, δεδομένης της εγγενούς δυσκολίας που παρουσιάζει ο έλεγχος της ώρας έναρξης και λήξης της τηλεργασίας. Αντίθετα δημιουργούνται περιθώρια για καταχρηστικές πρακτικές όσον αφορά στις υπερωρίες, είτε από την πλευρά του εργοδότη (επιβολή άτυπων υπερωριών) είτε από την πλευρά του εργαζόμενου (επίκληση μη πραγματοποιηθεισών υπερωριών).

Η τηλεργασία έχει αρνητικές επιπτώσεις, τόσο στον κοινωνικό όσο και στον ψυχολογικό τομέα. Το σημαντικότερο μειονέκτημα για τον εργαζόμενο είναι το ότι χάνεται η επικοινωνία με τους υπόλοιπους συναδέλφους του. Δεν υπάρχει η θετική αλληλεπίδραση, η υποστήριξη, η ανταλλαγή χρήσιμων πληροφοριών και το κλίμα "συντροφικότητας".  Αυτό μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ψυχολογία των εργαζομένων από απόσταση.

Άλλο μειονέκτημα είναι η δυσκολία στην αξιολόγηση και στην εξέλιξη. Οι τηλεργαζόμενοι αξιολογούνται μόνο από το αποτέλεσμα της εργασίας τους χωρίς να λαμβάνονται υπόψη άλλοι παράγοντες. Αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εξέλιξη των τηλεργαζομένων, είτε αφορά σε μια μισθολογική μεταβολή, είτε μετακίνηση σε μία καλύτερη θέση.

Ο τηλεργαζόμενος, πολλές φορές δυσκολεύεται να διαχωρίσει την προσωπική και την επαγγελματική ζωή. Η έλλειψη συγκέντρωσης στο χώρο του, μπορεί να επηρεάσει την απόδοση και το αποτέλεσμα της εργασίας του.

Καταστάσεις που λαµβάνουν χώρα µέσα στο σπίτι του τηλεργαζόμενου, που αποτελεί τον χώρο εργασίας του, επηρεάζουν σε , µεγάλο βαθµό τον τηλεργαζόµενο με αποτέλεσμα την αποµόνωση από τα υπόλοιπα µέλη της οικογένειας του και το υπόλοιπο κοινωνικό του περιβάλλον

∆εν συµµετέχει στα συνδικαλιστικά δρώµενα τα οποία επηρεάζουν άµεσα τα εργασιακά δικαιώµατα του τηλεργαζόμενου.

            Για το λόγο αυτό είναι κρίσιμο, οποιεσδήποτε Υπουργικές αποφάσεις σχετικά με τα μέτρα αντιμετώπισης του κορονοϊού εκδοθούν, να έχουν απολύτως περιορισμένο χρονικά χαρακτήρα και ιδίως να αφήνουν στη διακριτική ευχέρεια των μερών την επιλογή της τηλεργασίας ως υποκατάστατου μέτρου της παντελούς απουσίας του εργαζομένου από την εργασία του

            ΔΕΙΓΜΑ ΠΑΡΟΧΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΕ ΤΗΛΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ (HOME BASED)

            Στην Ελλάδα και στις περιπτώσεις που έχει εφαρμοστεί η ευέλικτη αυτή μορφή παροχής εργασίας, οι επιχειρήσεις (συνήθως πολυεθνικές με εμπειρία στο ζήτημα της λειτουργικότητας της τηλεργασίας), προβαίνουν στις εξής παροχές στον εργαζόμενο:

• Η εταιρεία παρέχει για χρήση στο σπίτι του, τον αναγκαίο ηλεκτρονικό εξοπλισμό (στον οποίο συμπεριλαμβάνεται και εκτυπωτής/fax) και συγκεκριμένα φορητός ηλεκτρονικός υπολογιστής μαζί με συμβατό περιφερειακό εξοπλισμό (Docking Station/port replicator, οθόνη πληκτρολόγιο, mouse) και κινητό τηλέφωνο.
• Εγκαθιστά με έξοδά της στο σπίτι του τηλεργαζόμενου τηλεφωνική γραμμή και σύνδεση internet (με πάροχο της επιλογής της) προκειμένου να επικοινωνεί ηλεκτρονικά με την εταιρεία, το δε κόστος επικοινωνίας βαρύνει την εταιρεία.
• Καταβάλει ένα εφάπαξ καθαρό ποσό για την αγορά του σχετικού εξοπλισμού στο σπίτι (π.χ. γραφείο, καρέκλα, ερμάριο, air condition κλπ.).
• Καταβάλει ετησίως (ή σε δόσεις εντός του έτους) έκτακτη χρηματική παροχή προκειμένου να συνδράμει στις πρόσθετες δαπάνες ηλεκτρικού ρεύματος, θέρμανσης, καθαριότητας, συντήρησης του παραπάνω εξοπλισμού, καθώς επίσης και για την αναπλήρωση των εξόδων εστιάσεως, αναλωσίμων κλπ. Η οικειοθελής παροχή αυτή δεν έχει το χαρακτήρα μισθού αφού δεν καταβάλλεται ως αντάλλαγμα της εργασίας αλλά καλύπτει λειτουργικές ανάγκες της εταιρείας.
• Ο αναγκαίος ηλεκτρονικός εξοπλισμός για την εκτέλεση ων καθηκόντων του τηλεργαζόμενου (φορητός Η/Υ, εκτυπωτής, κινητό τηλέφωνο, τηλεφωνική γραμμή κλπ.) αποτελούν περιουσιακά στοιχεία της εργοδότριας εταιρείας και επιστρέφονται μόλις λήξει η σχέση τηλεργασίας και ο εργαζόμενος επανέλθει στο συμβατικό τρόπο παροχής των υπηρεσιών του, εντός της επιχείρησης.
• Όποτε ο τηλεργαζόμενος προσέρχεται για υπηρεσιακούς λόγους στα γραφεία της εργοδότριας εταιρείας, θα μπορεί να κάνει χρήση των ειδικών γραφείων (Hot Desks), τα οποία θα είναι στη διάθεσή τους.